MADRID TIP 3: MUSEA

Het ‘Museo Arqueológico Nacional’ is het nationaal archeologisch museum van Spanje. Het museum bestaat al sinds 1867 en zit sinds 1895 op zijn huidige locatie die speciaal voor dit museum werd ontworpen. Het museum heeft een uitgebreide collectie van artefacten uit verschillende periodes, zoals van de prehistorie, de Egyptische tijd, de Kelten, Iberische vondsten, Griekse en Romeinse artefacten, maar ook veel objecten uit de Middeleeuwen waarin er natuurlijk veel gebeurde op het Iberisch schiereiland.

In dit prachtige museum leer je veel over de geschiedenis van deze regio wat betreft de bevolking en ook de dagelijkse gebruiken. Zeker de collectie van de middeleeuwen met spullen van de Visigoten, de Moren en de voorwerpen van na de ‘reconquista’ spreken tot de verbeelding.

Spanje heeft door haar geschiedenis heen een duidelijk link met Amerika. Zij waren dan ook één van de eerste Europese landen die voet aan wal brachten op dit nieuw ontdekte continent. De verzameling bestaat uit een grote collectie van archeologische, etnografische en kunstvoorwerpen afkomstig van de nieuwe wereld en Spaanse attributen die dateren uit deze tijd. Ook het gebouw waarin het museum is ondergebracht is zeker de moeite waard. Het gebouw ligt op het campusterrein van de ‘Universidad Complutense’. In de groene omgeving van het campusterrein ligt het statige gebouw dat tegenwoordig dienstdoet als museum. Laat je dus verrassen door de mooie omgeving, het gebouw en de prachtige collectie die veel inzicht geeft in de band tussen Spanje en het Amerikaanse continent.

Museumliefhebbers kunnen zeker niet om één museum heen wanneer zij Madrid bezoeken. Museo del Prado is één van de bekendste musea van de wereld. Het is ook de plek waar het bekendste kunstwerk van Jeroen Bosch te bewonderen is. De ‘Tuin Der Lusten’ is dan ook één van de topstukken van het museum. Jaarlijks zijn er dan ook ruim 2 miljoen bezoekers die het wereldberoemde museum bezoeken.

In totaal beslaat de collectie ongeveer 1000 beelden, 7600 schilderijen, 8200 tekeningen en 4800 prenten. De tijdspanne van deze collectie begint in de renaissance en loopt door tot de negentiende eeuw. Naast een collectie van bekende Vlaamse en Nederlandse kunstenaars waarvan ‘de tuin der lusten’ het topstuk is, is er ook een uitgebreide collectie schilderijen aanwezig van de Spaanse schilder Francisco Goya. Deze belangrijke schilder wordt vertegenwoordigd met een verzameling van meer dan 100 schilderijen uit alle verschillende periodes uit zijn loopbaan als schilder. Zo was hij ooit straatarm en op een gegeven moment was hij schilder aan het hof. Kortom, allemaal omstandigheden die invloed hebben gehad op zijn manier van werken. Een andere bekende Spaanse schilder die in het Prado te bewonderen is, is Diego Rodríguez de Silva y Velázquez die tevens een grote inspirator was voor Goya.
De uitgebreide collectie van het museum geeft al aan dat dit museum er één is waar je makkelijk enkele dagen kunt ronddwalen en genieten van al het mooist dat hier te bewonderen is. Toch heeft het museum een goed systeem ontwikkeld waarbij bezoeker met tijd en met minder tijd of een beetje tijd toch veel van de topstukken kunnen zien. Zo is er een route die langs 15 verschillende werken brengt en waarbij je ongeveer een uur nodig hebt. Zo zijn er ook nog routes van twee en drie uur. In alle routes zitten natuurlijk de echte topstukken, maar de route van drie uur is daardoor niet indrukwekkend, want zelfs in deze route die je langs vijftig werken brengt zijn de werken nog van een exceptioneel hoog niveau. Naast deze handige routes is het ook mogelijk om met een gids of een audiogids het museum door te gaan en op die manier nog meer achtergrondinformatie te vergaren.

Een bezoek aan het Prado is qua kosten vergelijkbaar met de andere topmusea in Europa. Deze prijs kan wel beperkt worden door een combiticket te nemen waarbij je ook andere zaken bezichtigt, zoals het ‘Reina Sofía’ en het ‘Thyssen Bornemisza museum’. Er zijn een hoop uitzonderingen die het museum gratis of met korting kunnen bezoeken. Daarvoor kijk je het beste even op de website van het museum. Wat wel zeker is, is dat het museum altijd gratis toegankelijk is in de laatste uren van de van de dag dat het museum open is. Dit is elke dag vanaf 18u00 en op zondag vanaf 17u00.
Natuurlijk heb je dan geen tijd om het museum uitgebreid te bezoeken, maar op deze manier kun je de kosten wel drukken en bijvoorbeeld tijdens een meerdaags verblijf in Madrid elke dag een bezoekje brengen en zo toch alle topstukken zien.

Mocht je gewoon meer tijd willen om door het museum te wandelen, dan koop je dus het beste een toegangsticket. Deze koop je het beste online, zodat je niet lang moet aanschuiven in de rij voor het museum. In veel musea ben je wellicht gewend om foto’s te mogen maken. In het Prado is dit niet toegestaan. Je zal je camera in een kluisje moeten stoppen en het moeten doen met je herinneringen in catalogi en kaartjes die je kunt kopen in de museumwinkel.

Het Museo del Romanticismo valt al meteen op door het gebouw waarin het gehuisvest is. Dit achttiende-eeuwse gebouw doet sinds 1924 dienst als de plaats waar dit museum onderdak heeft gekregen. Het prachtige gebouw wordt vooral gekenmerkt door het rode baksteen. In het museum zijn een aantal kamers ingericht binnen een bepaalde thematiek die natuurlijk allemaal een raakvlak hebben met de romantiek. Hiermee is het een mooie afwisseling van zowel voorwerpen als schilderijen die te maken hebben met de uitgebeelde periodes van de verschillende vertrekken. Enkele van de bekende werken die hier te bewonderen zijn, zijn van Goya, Jose Gutierrez de la Vega en Jose Delgado y Meneses.

In het oude woonhuis van de Spaanse schilder Joaquín Sorolla y Bastida vind je het ‘Museo Sorolla’. Deze van oorsprong Valenciaanse schilder was een waar talent te noemen. Al op jonge leeftijd won hij prijzen voor zijn werken. Hij haalde zijn inspiratie uit vele verschillende plekken op de wereld. Zo kwam hij in Madrid toen hij nog maar achttien was om de topwerken van het ‘Prado’ te bestuderen. Na wat omzwervingen kwam hij in 1890 weer in Madrid terecht en vanaf 1911 woonde hij in het huis waar ook het museum dat zijn naam draagt is gevestigd. Na het overlijden van de schilder werd een groot deel van de schilderijen geschonken aan de staat. Sinds 1932 werd het voormalige woonhuis ingericht als museum. Veel van de kamers zien er nog precies zo uit als toen. Zo staat er nog altijd een onvoltooid werk in zijn atelier met de kwasten er nog naast. Dit werk heeft hij nooit kunnen voltooien omdat hij aan één zijde verlamd raakte waarna hij drie jaar later overleed.

Naast het Museo del Prado en Museo Thyssen-Bornemisza is er in Madrid nog een museum dat zeker tot de topmusea van Spanje en zelfs onze planeet gerekend mag worden. We hebben het natuurlijk over Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía. Dit is het museum waar liefhebbers van moderne en hedendaagse kunst werken kunnen bewonderen van de grootste kunstenaars uit dit spectrum van de kunstgeschiedenis voortkomen. Een geschiedenis die nog altijd in wording is. Het topstuk van de modernisten is ongetwijfeld het stuk ‘Guernica’ van Pablo Picasso. De permanente collectie bestaat uit 570 werken van onder andere Picasso, maar ook van Salvador Dali. Andere grote Spaanse namen zijn Juan Gris, Joan Míro, Julio González en Gerardo Rueda.

Behalve een grote collectie met Spaanse kunstenaars zijn er ook een aantal internationale namen die niet mogen ontbreken. Denk aan Rothko, Calder, Braque, Liechtenstein en Bacon. Het is een waar feest voor de liefhebbers van hedendaagse kunst. Je leert er vooral veel of nog meer over de Spaanse vertegenwoordiging uit deze periode, maar samen met de wat beperktere internationale collectie is er een topmuseum ontstaan.

Alleen al de buitenzijde van het CaixaForum werkt als een magneet. Het museum werd geopend in 2008 en zit in een prachtig hedendaags gebouw waarbij in de basis gebruik is gemaakt van een oude elektriciteitscentrale. De bouw duurde van 2001 tot 2007 en het totale kostenplaatje bedroeg 60 miljoen Euro. Naast de opvallende materialen die te zien zijn op het oude deel van het gebouw springt ook zeker de groene muur in het oog die vol staat met begroeiing en een ware tuin tegen een muur is. Het totale oppervlakte van het museum bedraagt 10.000 vierkante meter. Het museum heeft tijdelijke tentoonstellingen van een hoog niveau. Daarmee was de reputatie van het ‘CaixaForum’ dan ook meteen al gezet bij de opening in 2008. Naast de functie van museum is het ook een cultureel centrum waar je naar lezingen kunt, films kijken en concerten bijwonen. Daarmee is het een multifunctionele culturele toevoeging aan deze toch al zo culturele stad Madrid. In het café bovenin het gebouw kun je genieten van een lekker drankje terwijl je uitkijkt over het gebouw van het ‘Prado Museum’.

Heinrich Thyssen-Bornemisza was een kunstverzamelaar die leefde van 1875 tot 1947. Als erfgenaam van de staalfabriek Thyssen had hij dan ook beschikking over een groot vermogen. In de loop der jaren was zijn collectie verworden tot de grootste privécollectie ter wereld. De zoon van Heinrich, Hans Heinrich, bouwde de collectie verder uit tot wat ze nu verworden is. Jarenlang was de collectie te bewonderen in Lugano in Zwitserland, maar uiteindelijk verkocht Hans Heinrich de collectie aan Spanje. Dit gebeurde voor een bedrag van 250 miljoen euro. Dat lijkt een groot bedrag, maar als je kijkt naar de omvang en de kwaliteit van deze collectie, dan is dit slechts een appel en een ei geweest. De onderhandelingen over de verkoop duurden zes jaar. Dit kwam mede door de oudste zoon uit de Thyssen Dynastie die zich niet kon vinden in de verdeling van de bezittingen. Hans Heinrich heeft nog net bij leven mogen meemaken dat de perikelen rond de verkoop van de collectie in zijn voordeel werden beslecht waarmee de verzameling bi elkaar is gebleven en nu te bewonderen is voor het publiek.

De collectie is redelijk breed van opzet. Zo is er Italiaanse kunst uit de dertiende tot de vijftiende eeuw met werken van onder anderen Duccio, Luca di Tommè, Agnolo Gaddi, Bernardo Daddi, Paolo Uccello, Bramantino, Lorenzo Costa, Antonello da Messina, Piero della Francesca en Domenico Ghirlandaio. De verzameling van werken uit de Vlaamse school van de vijftiende eeuw heeft ook een aantal grote namen. Denk hierbij onder meer aan Jan van Eyck, Rogier van der Weyden en Hans Memling. Van de Vlaamse school uit de zestiende eeuw zijn Jan Gossaert, Jan Mostaert en Ambrosius Benson enkele van de grote namen.

De verzameling uit de periode van de Europese Barok is een absoluut hoogtepunt met namen als Rubens, Van Dyck, Rembrandt, Frans Hals, Jan Steen en nog vele anderen.
Je krijgt hier als bezoeker eigenlijk een overzicht van Europese kunst van de dertiende eeuw tot de hedendaagse kunst. Niet alleen de klassieke namen uit de schilderkunst zijn vertegenwoordigd. Ook namen van modernisten als Picasso, Matisse, Léger, Otto Dix, Max Ernst, Dali, Míro, Magritte, Ensor, Munch, van Gogh, Rothko, Appel, Mondriaan en nog vele andere toppers ontbreken niet in deze prachtige collectie.

Werkelijk voor iedere kunstliefhebber is het Museo Thyssen-Bornemisza een absolute ‘must see’. Of je nou vooral geïnteresseerd bent in oudere werken of juist meer in hedendaagse kunst. Alle stromingen zijn vertegenwoordigd. Daarmee is het ook een uitstekende opportuniteit om eens kennis te maken met topstukken uit andere stromingen van de kunstwereld die anders niet meteen binnen je referentiekader vallen. Dit museum mag net als het ‘Prado’ zeker niet overgeslagen worden. Het is een unieke verzameling van de beste werken die de wereld te bieden heeft.